Cuma, Mart 29, 2024
No menu items!
Ana SayfaGenelGERÇEĞE AYKIRI FEZLEKELER

GERÇEĞE AYKIRI FEZLEKELER

Gümrük işleri, riskli işlemlerdir. Dolaylı temsilci sıfatı ile gümrüğe beyanda bulunan Gümrük Müşavirleri;  kaçakçılığı önleme, izleme ve araştırmakla görevlilerin gözünde hep şüphelidir. Şüphe ise, bir insanın, bir olay karşısında duyduğu emin olamama veya güvensizlik duygusudur.

Şüphe, çoğu insan için olağan bir duygu olsa da, kimi zaman bu duygu gereksiz veya aşırı olarak belirebilmektedir. Mesela: Gümrük Müşavirleri her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabilirler. Dolayısıyla da, Gümrük camiasının önde gelen birkaç kişi haricinde kalan tüm Gümrük Müşavirleri, kaçakçılığı önleme, izleme, araştırma veya soruşturmakla görevlilerin gözünde ilk akla gelen şüphelidir.

Şüpheli, Cumhuriyet savcısı tarafından hakkında soruşturma yürütülen, yani suç işlediğine dair hakkında şüphe bulunan kişiye denir. Savcılığın hakkında soruşturma yürüttüğü kişi, ister cezaevinde tutuklu olsun isterse tutuksuz olsun ‘şüpheli’ sıfatıyla anılır. Hakkında soruşturma yapılan kişi hakkındaki delillerin niteliği ne olursa olsun, suç işlediği delillerden açıkça anlaşılsa bile, iddianameyle hakkında dava açılana kadar kişi şüpheli konumundadır. Şüpheli yerine özellikle medya tarafından ‘zanlı’ ifadesi de kullanılmaktadır. Yürütülen soruşturma neticesinde şüpheli hakkında dava açılmasını gerektirecek kader delil elde edildiğinde savcılık tarafından iddianameyle yetkili ve görevli mahkemeye kamu davası açılmaktadır.

İddianame, genellikle kaçakçılığı önleme, izleme ve araştırmakla görevli olanlar tarafından düzenlenen fezlekelere dayalı olarak düzenlenmektedir. Fezleke, hukukta kullanılan bir kavramdır. Yapılan bir hukuki soruşturmada, tarafları, taraflara ait kişisel ve ailevi bilgilerini, tarafların ifadelerini, olayla ilgili kanıtları, tanık beyanlarını kısaca özetleyen, araştırmacının ya da soruşturmacının görüşünü ve vardığı sonucu ortaya koyan rapordur.

Mahkeme, savcılık tarafından hazırlanan iddianameyi kabul ederek yargılamaya başlamaya karar verildiğinde, soruşturma aşamasında ‘şüpheli’ olan kişi, mahkemede kovuşturma aşamasında ‘sanık’ olarak nitelenmektedir.

Sanık, kovuşturmanın başlamasından hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiye denmektedir.

TELAFİSİ İMKÂNSIZ MAĞDURİYETLER

 Dolaylı temsilde Gümrük Müşavirinin yükümlülüğü, beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği ile sınırlı tutulmaktadır. Ayrıca, Yargıtay içtihatlarına göre, Gümrük Müşavirleri emtiadan sorumlu değildir.

Hukuki durum böyleyken, kaçakçılık fiillerini önlemek, izlemek ve araştırmakla görevli olanlar; 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda tanımlanan suçlar ile ilgili yapılan araştırmalarda, Gümrük Müşavirlerinin durumunu bu kapsamda değerlendirmedikleri, katı davrandıkları, ekonomik ve siyasi gücü olmayan meslek mensuplarına ‘şüpheli’ gözüyle baktıkları bilinmektedir. Bu güne kadar Gümrük idarelerinde konuyla ilgili yapılan uygulamalarda bu nedenlerle oluşmuş mağduriyetlerin bulunduğu Gümrük camiasının bilgisi dâhilindedir.

Oysaki Gümrük Müşavirleri dolaylı temsille iş takibi yaptıkları firmaları adına ithalat ve ihracatla ilgili beyan yaparken,  firmaları tarafından kendilerine ulaştırılan fatura, A.TR, menşe vb. evrakları üzerinden beyanlarını yapmaktadırlar. Eşyanın siparişinden, muhteviyatından işin tamamen dışında hareket etmektedirler.

Gümrüğe beyan edilecek olan faturaya uygunluğu; fatura, A. TR, menşe vb. evrakların sahte olup olmadıkları genellikle fiziksel olarak çok rahat bir şekilde anlaşılan bir durum değildir. Söz konusu evrakları gümrük idaresi bile inceleme sırasında menşeine sorarak ve ancak 5-6 ayda doğrulama yapabilmektedir.

Hal böyleyken, uygulamada genellikle sivil Gümrük Muhafaza ekipleri yaptıkları araştırmalarda ve düzenlenen Fezlekelerde Gümrük Müşavirlerini ‘şüpheli’ olarak görmekte, gerçeğe aykırı fezleke düzenlemekte ve ilgili Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunmaktadırlar. Hatta işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için gümrük müşavirlerine hukuka aykırı bir fiil isnat edenler bile var.   Yani, masum olduğu bilenen Gümrük Müşavirlerine iftira atılmaktadır.

Hiç şüphesizdir ki, 5607 sayılı Yasa kapsamında yapılan araştırma ve soruşturmalarda ‘şüpheli’ olarak yer alan Gümrük Müşavirleri, ister istemez kovuşturma aşamasında ‘sanık’ sıfatı ile yargılanmaktadırlar. Özellikle de ağır ceza mahkemelerinde görülmekte olan kaçakçılık ve sahtecilik davaları ancak 4-9 yıl gibi uzun bir sürede sonuçlanabilmektedir. Bir kere ‘sanık’ olarak yargılanmaya başlayan bir Gümrük Müşaviri her 2-3 ayda bir ilgili mahkemelerin duruşma salonlarında yer almaktadır. Gümrük Müşavirleri, uzun yıllar süren yargılamanın sonunda ‘beraat’ etseler de, mağduriyetlerinin telafisi mümkün olamamaktadır.

Oysaki Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek zorundadır. Kaçakçılığı, önleme, izleme ve araştırmakla görevli olanların işini ciddiyetle yapması, kanun ve düzenlemelere kayıtsız uyması önemlidir. Sorumluluktan kaçılmadan araştırmaların özenle yapılması esastır. Ancak, oluşan bazı mağduriyetlerde bu esasa ve ciddiyete uyulmadan bazı hatalı işlere neden olunduğu da bir gerçektir. Yapılan bazı uygulamalarda, kanunda ‘suç’ sayılmayan bazı fiiller, düzenlenen fezlekelerde 5607 sayılı Kanun gereği kaçakçılıkla ve sahtecilikle ilişkilendirilerek mahkemelere sevk edilmektedir. Bu durum, doğru karar almada yanılmaya ve mahkemelerde iş yükünü artırmaya neden olmaktadır.

Sonuç olarak; kaçakçılığı, önleme, izleme ve araştırmakla görevli olanların, yapılacak araştırmalarda doğru tespitlerde bulunmaları gerekmekte olup, her olayı hakkaniyetle iyi değerlendirmeden yargı ve cezalarla mahkemelere sevk etmek Gümrük Müşavirleri açısından telafisi imkânsız mahrumiyet, mağduriyet ve hak kaybına sebep olmaktadır.

Hatırlatmakta fayda var: Adalet;  suç işleyenlerin cezalandırılması değil,  aynı suçu işleyenlerin aynı cezayı görmesidir. Çünkü gümrüklerde aynı suçu işleyip de aynı cezayı görmeyen Gümrük Müşavirleri var!

Gümrük amirleri, gümrük müfettişleri, kaçakçılığı önleme, izleme ve araştırmakla görevli olanlar ne düşünürse düşünsünler, ne söylerse söylesinler: Gümrüklerde; gümrük kaçakçılığı, evrakta sahtecilik ve rüşvet suçundan muaf tutulanlar var! Gümrüklerde ve Adliyelerde yaşanan olaylar gösteriyor ki, kaçakçılığı önleme, izleme, araştırma ve soruşturma ile görevli olanlar eşitlik, objektiflik, hak, hukuk ve adaletten çok uzaklar!

RELATED ARTICLES

Yorum Yaz

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

EN SON HABERLER