İş hayatı, yoğun tempo, mekanik ekipman kullanımı, yüksekten çalışma, kimyasal maddelerle temas gibi birçok risk faktörünü barındırır. Bu riskler zaman zaman iş kazalarına ve acil sağlık sorunlarına yol açabilir. Böyle bir durumda ilkyardım eğitimi almış personelin varlığı, yaşanabilecek olumsuz sonuçları en aza indirmede kritik rol oynar. Üstelik bu eğitim sadece bir tercih değil, Türkiye’de yasal bir zorunluluktur.
- İlkyardım Eğitiminin İş Yerlerinde Önemi
- a) Hayat Kurtarma Potansiyeli
- İş kazalarının ardından ilk dakikalar hayati öneme sahiptir.
- Bilinçli ilkyardım uygulamaları sayesinde hayati tehlike ortadan kaldırılabilir veya azaltılabilir.
- b) İş Kazalarının Etkilerini Azaltma
- Yaralanma, kırık, yanık gibi durumlarda doğru müdahale, iyileşme sürecini hızlandırır.
- Yanlış müdahalelerin önüne geçilir.
- c) İşveren İtibarını Artırma
- Çalışanların güvenliği için yatırım yapan işverenler, hem kurumsal imajlarını güçlendirir hem de çalışan memnuniyetini artırır.
- Yasal Düzenlemeler
- a) 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Bu kanuna göre:
- Her iş yerinde çalışan sayısına göre belirli sayıda ilkyardım sertifikalı personel bulundurmak zorunludur.
- Bu personel, Sağlık Bakanlığı onaylı sertifika sahibi olmalıdır.
- b) İlkyardım Yönetmeliği
- Az tehlikeli iş yerlerinde: Her 20 çalışandan en az 1’i ilkyardımcı olmalıdır.
- Tehlikeli iş yerlerinde: Her 15 çalışandan 1’i ilkyardımcı olmalıdır.
- Çok tehlikeli iş yerlerinde: Her 10 çalışandan 1’i ilkyardımcı olmalıdır.
- İşverenin Sorumlulukları
- Çalışanlara ilkyardım eğitimi aldırmak
- Sertifikaların geçerliliğini takip etmek
- Gerekli ekipmanları bulundurmak
- Acil durum planlarında ilkyardımcı personeli belirlemek
- İlkyardım Eğitiminin İş Kazalarındaki Rolü
Örnek Durumlar:
- Elektrik Çarpması: Hızlıca enerji kaynağının kesilmesi ve CPR uygulanması
- Kesik ve Kanamalar: Kanamanın durdurulması, turnike uygulaması
- Yanıklar: Yanık bölgenin soğutulması ve uygun şekilde kapatılması
- Yüksekten Düşme: Omurga yaralanmalarında hastanın hareket ettirilmemesi
Bu müdahaleler, profesyonel sağlık ekipleri gelene kadar çalışanların hayatta kalmasını sağlar.
- İlkyardımcı Personelin İş Yerindeki Katkıları
- Çalışanlarda güven duygusu oluşturur.
- Acil durumlarda panik yerine planlı hareket edilmesini sağlar.
- İş kazalarının maliyetini düşürür.
- İş sağlığı ve güvenliği kültürünün yerleşmesine yardımcı olur.
- İlkyardım Sertifikasının Sürekliliği
- Sertifika 3 yıl geçerlidir.
- Süre dolmadan 8 saatlik yenileme eğitimi alınması gerekir.
- Yenilenmeyen sertifikalar yasal olarak geçersiz sayılır.
- Eğitim Alınacak Yerler
- Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş özel ilkyardım eğitim merkezleri
- İş güvenliği firmaları ile anlaşmalı eğitim kurumları
- Belediyelerin düzenlediği ilkyardım kursları (bazı bölgelerde ücretsiz)
İlkyardım eğitimi, iş hayatında hem insan hayatını korumak hem de işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi açısından vazgeçilmezdir. Eğitimin sadece bir formalite olarak değil, gerçekten uygulamaya dökülebilecek beceriler kazandırması gerekir.
