Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile depremin vurduğu Hatay’da incelemelerde bulundu. Hatay AFAD Merkezi‘nde açıklamalarda bulunan Erdoğan, “Bugüne kadar hep sustum” dedi ve ardından muhalefeti hedef aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hatay AFAD Merkezi’nde açıklamalarda bulundu. Depreme dair son gelişmeleri ve hayata geçirilecek uygulamaları anlatan Erdoğan, muhalefeti hedef aldı.
“Bugüne kadar hep sustum” diyen Erdoğan, Kılıçdaroğlu’na yüklendi.
Hatay’da yapılan incelemeler sonrası açıklama yapan Erdoğan, “Depreme çetin kış şartları da eklenince depremden sonraki ilk günlerde kimi eksiklik ve aksaklıkların yaşandığını biliyoruz. Kamu ve sivil toplum kuruluşlarının afet kapasitesinin ilk anda büyük ölçüde devre dışı kalması güçlükleri daha da arttırdı” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
Dışarıda, içeride istilacılar
Kimi zaman dışarıdan gelen istilacılara, kimi zaman içeriden zuhur olan istilacılara, tabiat felaketlerine karşı vatanımıza hep sahip çıktık, çıkıyoruz. Haçlı seferlerine, Moğol akınlarına, sosyal çalkantılara, dört bir yanımızdan gelen saldırılara sabırla, cesaretle hep karşı koyduk.
Coğrafyamızdaki kardeşlerimizin hakkını, hukukunu, onurunu, geleceğini korumak için canımız dahil hiçbir fedakarlıktan kaçınmadık. Cumhuriyetimizi kurarak taçlandırdığımız milli mücadelemizle vatanımıza ebediyen sahip çıkmamızı tüm dünyaya gösterdik.
Kırılan 5 fay 7 metrelik yer değiştirmeye yol açtı
Bin yıldır bu vatan topraklarında ne yaşarsak yaşayalım, asla teslim olmadık, vazgeçmedik, umutsuzluğa kapılmadık. 2 hafta önce yaşadığımız depremlerin bu uzun ve meşakkatli yürüyüşün acı bir şekilde hafızalarımıza nakşetti.
9 saat arayla yaşadığımız 7,7 ve 76,6 büyüklüğündeki depremler etki alanı ve yıkım gücü olarak dünyada eşi benzeri olmayan depremler olarak tanımlanıyor. Üzerinde yaşadığımız toprakta 7 metreyi aşan yer değiştirmelere yol açtığı belirlendi. Yıkıma çetin kış şartlarının çıkardığı sıkıntılar da eklenince, depremden sonra ilk günlerde tüm gayretlerimize rağmen kimi eksiklik ve aksaklıklar yaşandığını biliyoruz.
6 bini aşkın artçı sarsıntı oldu
Halen devam eden 6 bini aşkın artçı sarsıntının yol açtığı tehlikelere rağmen ekiplerimiz çalışmalarını yürüttü. 71 binin üzerine bağımsız birimin enkazı kaldırıldı. Yıkık, acil yıkılacak, ağır hasarlı 118 bin binadaki 412 bin bağımsız birim tahliye edildi. Orta hasarlı, 24 binden fazla binadaki 133 bini aşkın bağımsız birimdeki vatandaşımızın geçici barınma merkezi veya güvenli yerlere nakli sağlandı.
Kılıçdaroğlu’nu hedef aldı
Ana muhalefetin başındaki zat Hatay Havalimanı’nı kendi belediyelerinin imar ettiğini söylemeye devam ediyor. Haddini bil, bu senin işin değil, anlamazsın bu işlerden. Bugüne kadar hep sustum, dürüst ol, bir gün de dürüst olduğunu görelim.
Bizzat Hatay’a geldiğim gün genel başkan vekilimizi oraya gönderdim ve ‘yerinde git gör’ dedim, oranın yapılması döneminde zaten Binali Bey bakandı, ne olduğunu ne bittiğini biliyor. Yalan bunlarda diz boyu.
İGM ortaklarından Kalyon İnşaat orayı 5 günde eline aldı ve süratle bitirip yaptı ve milletimize teslim etti, işin aslı bu. Ama bunlarda doğruluk, dürüstlük maalesef yok.
Biz iletişimdeki sıkıntılarda bölgeye sevk edilen mobil istasyonlar ve mevcut altyapının çalışır hale getirilmesine çalıştık.
Hasar tespit çalışmaları tamamlanmak üzere
3 milyon 108 bin bağımsız bölümün az hasarlı veya hasarsız olduğu belirlendi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın gerçekleştirdiği hasar tespit çalışmalarını bitirmek üzere. Vatandaşlarımız elektronik devlet sisteminden evlerinin hasar durumları ile bilgilerine ulaşılabiliyor.
Enkaz altı ve duvar arkası görüntüleme sistemleri de arama kurtarma faaliyetleri aktif olarak kullanıldı. Kızılay başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları, belediye, gönüllü ekiplerimizin depremzedelerimizin yanındadır. Günde 2 milyon 400 bin vatandaşımıza sıcak yemek ikramı yapılıyor.
Konteyner sayısı 200 bine kadar çıkabilecek
Bölgede dağıtılan battaniye sayısı 3 milyon kurulan çadır 188 bine, konteyner sayısı 10 bine ulaştı. Ağır hasar alan şehirlere battaniye, çadır ve konteynır sevkiyatları sürüyor. 65 binin kurulumu süren konteynır sayısını ilk etapta 100 bine ihtiyaç halinde 200 bine çıkartabileceğiz.
Çadırlarda barınanların sayısı 751 bin, konteynırlarda 24 bin, yurtlarımızda 252 bin, Milli Eğitim Bakanlığımıza bağlı okul ve tesislerde arınanların saylısı 462 bini bulmuştur.
Enkazdan kurtarılanların sayısı 114 bin 834
Toplamda 1 milyon 684 bin vatandaşımızın barınma ihtiyaçları giderilmiştir. 62 bin karayolu, 289 bin havayolu, 21 bin demiryolu, 1156 vatandaşımız denizyolu ile deprem bölgesinden tahliye edilmiştir.
Kendi imkanları da güvenli yerlere giden çok sayıda vatandaşımız bulunuyor. Hiç şüphesiz sayısı çok çok az da olsa depremi fırsata dönüştürme peşinde koşan karakter fukaraları çıkabiliyor. Kamuoyuna veya kurumlarımıza ulaşan şikayetlerle ilgili soruşturmalar yapılmakta beraber milletimiz asıl cezayı bunları vicdanlarında mahkum etmiştir.
Enkaz altından kurtarılan kişi sayısı 114 bin 834’ü buldu. Halen kaldırılmakta olan enkazlar bittikten sonra yakında bu sayı kesinleşecektir.
1 yıl içinde inşa edilecek
Hayatın normalleşmesini sağlayacak adımları atıyoruz. Çadır ve konteynır kentlerde barınan vatandaşlarımızı 1 yıl içinde inşa edeceğimiz sağlam, güvenli, huzurlu konutlara taşımaya başlayacağız. Depremden alnının akıyla çıkaran TOKİ’miz hazırlıklarını sürdürüyor.
Hasar tespit, enkaz kaldırma, yer belirleme işlemleri bittikçe her ilimizde konut sayıları artacaktır. Tüm konut alanlarını yeni bir şehir planı çerçevesinde zemin kalitesine, fay hattına olan mesafesine bakarak tarihi dokusuna uygun şekilde hazırlıyoruz. Konutların hiçbir zemin artı 3 veya 4 katı geçmeyecek.
Güçlendirme olmayacak hepsi sıfırdan yapılacak
Güçlendirme diye bir mantıkla asla bu bölgede inşa ve ihya çalışmaları yapmayacağız. Hepsi sıfırdan zemin artı üç, bilemediniz 4 bu şekilde inşaatlarımızı yapacağız.
Ülkemizde tüm üniversitelerden hocalarımızla, deprem uzmanlarıyla yoğun istişare halinde çalışıyor, buradan çıkacak sonuca göre hareket ediyoruz.
Gereken tüm yapı malzemelerinin kaliteli ve hızlı şekilde tedarikiyle ilgili fayda maliyet analizi ile planlamaları sürüyor.
TOKİ taksit ödemelerini 3 ay süreyle erteledik
Şehirlerimizi ihyasını planlarken bilim adamlarımız ve uzmanlarımız ile birlikte afetten zarar gören vatandaşlarımızın, iş insanlarımızın, yerel yöneticilerimizin görüşlerini de alıyoruz. Her adımımızı ortak akla uygun şekilde atıyoruz. Zemin etüdlerini mikro bölgeleme olarak tarif edilen teknikle yürütüyoruz.
Bu çalışmalara göre çıkan imar sınırlamaları, kat yükseklikleri tamamen vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlamak içindir. 11 ilimizdeki TOKİ taksit ödemelerini de 3 ay süreyle erteledik.
Okullarla ilgili açıklama: devam şartı aramayacağız
İlk ve orta dereceli okullarımızın her birinin durumunu ayrı ayrı değerlendiriyoruz. Adana, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa’da eğitim 1 Mart, Gaziantep ve Osmaniye 13 Mart, Hatay, Kahramanmaraş için 27 Mart olarak belirledik. Devam şartı aramayacağız. Diğer illere naklini almak isteyen öğrencilerimize her türlü kolaylığı gösteriyoruz. Diğer illerde eğitimi devam edebilecek pansiyonlu okullarına geçiş yapabilecekler.
Hasar görmeyen hastanelerimiz ve diğer tesislerimiz, sağlık merkezlerimizde yürütülen sağlık hizmetlerinde herhangi aksaklığa meydan vermiyoruz. Yaralılarımızın tedavilerini titizlikle izliyoruz.
244 kültür varlığımızı koruma altına alıyoruz
Doktorundan hemşiresine, UMKE ekibinden eczasına kadar bu felaket günlerinde milletimizin yanında olan tüm sağlıkçılarımıza teşekkürlerimizi sunuyorum. Polis jandarma ve gerektiğinde askerimizden yardım alarak ihtiyaç duydukları her an depremzedelerimizin yanındayız. 244 kültür varlığımızı hızla koruma altına alıyoruz.
Türbe, cami, kilise, havra tescilli yapı gibi kültür varlıklarımızın tadilatı ve t amiratı için gereken çalışmalara başladık. Kamunun uhdesinde olmayan kültür yapılarının muhafazası için Kültür ve Turizm Bakanlığımız harekete geçti. Amacımız 1 yıl içinde kültür varlıklarımızı da ülkemize yeniden kazandırmaktır.
Yakınlarını kaybedenlere 100 bin lira nakdi destek
Deprem haberini alır almaz bölgede yürütülecek çalışmalar için 100 milyar liralık bütçeyi Hazine’den tahsis ettik. Depremde zarar gören her haneye 10’ar bin lira yardım yapıyoruz. Yıkık, yıkılacak, ağır ve orta hasarlı binalarda oturanlara 15’er bin lira taşınma ve 2 bin ile 5 bin lira arasında kira yardımında bulunuyoruz.
Vefat eden vatandaşlarımızın yakınlarına 100’er bin lira nakdi destek sağlıyoruz. OHAL bölgesindeki trafik sigortası poliçeleri prim ödemelerini kolaylaştırıyor, zamanında yenilenemeyen projeleri sağlıyoruz.
Bu hususta ayrıca başvuruyla vakit kaybedilmesinin önüne geçiyoruz. Bankacılık sisteminin işler durumda tutulması için bankalara gereken ikazlar yapılmıştır.
Ertelenen tüketici ve taşıt kredilerinde vade sınırlarında dikkate alınmayacak. Türkiye Tek Yürek Kampanyasına Merkez Bankamız 30 milyar, Ziraat Bankası 20 milyar, Halk Bankamız 7 milyar lira, Ziraat, Vakıf, Emlak Katılım şirketlerimiz 1’er milyar olmak üzere toplamda 72 milyar lira katkıda bulundu.
Kredi borçları otomatik olarak 6 ay erteleniyor
Kredi borçları otomatik olarak 6 ay erteleniyor. Depremde zarar gören vatandaşlarımızın tamamı 6 aylık ertelemeden yararlanabiliyor. Kamu bankalarımız depremde vefat eden vatandaşlarımızın kredi borçlarını siliyor.
150 bin esnafımızın Halk Bankası’ndan kullandıkları kredi ödemelerini 6 ay süreyle erteledik. Bu tür işletmeler için deprem bölgesi işletme ve yatırım destek paketi ayrıca hazırladık. Çiftçilerimize Ziraat Bankası ve Tarım Kredi’den kullandıkları kredilerini bir yıl süreyle tehir etme imkanı getirdik.
152 belediyemizin İller Bankası’na olan kredilerini erteledik. Depremin ülke genelindeki ekonomik faaliyetlere olumsuz etkisini önlemek amacıyla daha önce hazırladığımız paketi 350 milyar liraya yükselttik.
Kamu bankalarımız afet bölgesine özel uygun şartlı kredi vermeye başladı. Bankalarımızın deprem bölgesine sağladıkları ayni ve nakdi destekler 80 milyar lirayı bulmuş oldu. Çiftçilerimize toplam tutarı 2.8 milyar lirayı bulan ve ayni olarak ödenen mazot ve gübre desteklerini şubat ayı içinde hesaplarına yatırıyoruz
Suistimal yapanlar var
Türkiye İş Kurumumuzun toplum yararına çalışma projesi kapsamında 20 bin vatandaşımızın hızla istihdamını temin ediyoruz. Esnaf, sanatkar, küçük ve orta ölçekli işletme sahiplerimizi, sanayicilerimizi, çiftçilerimizi en kısa sürede yeniden şehirlerimizin dinamosu haline getirmek için ne gerekiyorsa yapıyoruz. Bu illerimizdeki vergi mükelleflerimizin maliyeye olan yükümlülüklerini 31 Temmuz’a kadar erteledik.
Motorlu taşıtlar mükellefleri de bu ötelemelerden yararlanacaktır. Mükelleflerin Mart, Mayıs ve Temmuz ayı taksitlerini Ağustos, Ekim ve Aralık aylarına erteliyoruz. Depremzedelere yapılacak yardımlara vergi uygulamıyor, KDV eklemiyoruz. Makbuz karşılığı yapılan yardımların vergi matrahından indirilebilmesini sağlıyoruz. Acil ihtiyaç duyulan ürünler başta olmak üzere fiyatlarında haksız artışa gidenler için vergi ve sosyal güvenlik incelemesi başta olmak üzere kamunun tüm denetim araçlarını en sert şekilde devreye alıyoruz.
Bazı ürünlerin ihracına yönelik suistimale gidenler var. OHAL bunlar için ciddi manada bunlar yakalandıkları yerde gereken sorgu, hesap yapılacaktır.
Şirketlerin pay değerlerindeki olağanüstü olumsuz gelişmelere etkin müdahaleyi SPK mevzuatındaki sınırlayıcı hükümlerin dışına çıkardık. Depremden zarar gören her bir insanımızın yanında yer alıyoruz.
Hatay depremde en ağır yıkıma ve can kaybına uğrayan şehrimiz durumundadır. Şehrimizde enkaz haline gelen 6 bin 251 binadan vatandaşlarımızın cenazesi defnedildi. Halen enkaz kaldırma işlemi devam eden az sayıda binamızın tamamına yakını özellikle Hatay’dadır.
81 il için afet planı
İnsan iradesini aşan engeller haricinde depremle ilgili tüm eksiklik, aksaklıkları en küçük detayına kadar belirledik. İnşallah bundan sonra tekerrür etmemesi için beşer planında elimizden ne geliyorsa yapacağız. 81 il için hazırladığımız afet planını son tecrübeler ışığında gözden geçiriyor, güçlendiriyoruz.
Devlet ve millet olarak varlığımıza yönelen her türlü tehdidi birer risk kabul ediyoruz. Afet ve kriz yönetim sistemimizi siyasi, ekonomik, sosyal her türlü riske ve tehdide karşı insanlarımızın maddi ve manevi tüm mağduriyetlerin önüne geçecek yapıya kavuşturmayı planlıyoruz.
Bazı mekanizmaları şimdiden işletmeye başladık. İstanbul’da rahmetli Kadir Topbaş döneminde planlanan deprem acil eylem planını valiliğimiz vasıtasıyla gündeme soktuk. 128 okulumuzdan 109’unun yıkılıp yeniden yapılması kararlaştırıldı. Bu okullardan 93’ü öğrencileri başta olmak üzere farklı yerlere nakledilerek hemen boşaltıldı.
Bize vakit kaybettiren engel çıkaran hususları hızla bertaraf etmekte kararlıyız. Burada bir ricam var; ne olur kentsel dönüşüm planlarımızı benim vatandaşım engellemesin. Eğer kentsel dönüşüm noktasında vatandaşlarımız bize yardımcı olsun.
Kimi siyasi, kimi ticari kaygılarla kentsel dönüşüm planlarını engelleyen veya geciktiren herkesi milletimizle paylaşacağız.
Atatürk vurgusu
İstanbul başta olmak üzere diğer şehirlerimizde benzer durumlar yaşandığını biliyoruz. İdeolojik saplantılar, basit çıkar kaygılarıyla yürütülen engelleme çabalarının artık son bulmasını diliyoruz.
Biz buraları bir defa sıfırdan yapacağız. Güçlendirme yapalım, şöyle yapalım, böyle yapalım diye bir şey yok. Sıfırdan Hatay’ı, İskenderun’u, Arsuz’u ve bütün harap olmuş yerleri sıfırdan inşaat etmek üzere vatandaşlarımızın gönül huzuru içerisinde buraya yerleşmelerini sağlayacağız. Ama asgari bize 1 yıl müsaade.
Bütün plan, proje çalışmaları devam ediyor, zemin etüdleri devam ediyor. 2 bin 300 ton yem ve 150 hayvan çadırını çiftçilerimize dağıttık. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘şahsi meselemdir’ diyerek ülkemize katılmasının altyapısını Hatay farklı birikimleri yaşatan şehrimizdir.
Hatay’ın demografik yapısını değiştirmeye kimsenin gücü yetmez
Deprem bölgesindeki enkaz harfiyatlarının ve artıklarının dönüştürülmesiyle ilgili tedbirleri sizlerle paylaşarak sözlerimi tamamlamak istiyorum.
Atıkları çevre ve insana zarar vermeyecek coğrafyasına uygun yerlere taşıyacağız. Tüm unsurlar ayrıştırıldıktan sonra beton ve tuğla atıklarını yeni inşa edeceğimiz yerlerde dolgu malzemesi olarak kullanacağız. Hem atıkları değerlendiren hem çevreyi koruyan sistemle enkazları ortadan kaldırmış olacağız. Hatay’ın demografik yapısının değiştirilmesi gibi dedikodulara lütfen iltifat etmeyin. Hatay’ın demografik yapısını değiştirmeye kimsenin gücü yetmez, bunu da böyle bilin.
