İçişleri Bakanı Süleyman Soylu‘nunj Oy ve Ötesi Derneği’ni hedef göstermesinin ardından, sandıklara Oy ve Ötesi müşahitlerinin yaklaştırılmayacığı iddialarını değerlendiren hukukçular Anayasa’daki “gizli oy, açık sayım” ilkesine dikkat çekti. Hukukçular, “Sandık başına giden Oy ve Ötesi veya başka bir kuruluş ya da bir kuruluşa mensup olmayan herhangi bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı seçim sandığında müşahit olabilir. Mesela biz oy verdiğimiz sandığı izleme işlemini de gerçekleştirebiliriz. Buna kimse engel olamaz” dedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun Oy ve Ötesi Derneği’ne ilişkin “Siyasi partiler vesayeti dışında kimse olamaz orada. Buna YSK müdahale etmelidir” açıklamasının ardından bugün de Cumhuriyet gazetesi yazarı Barış Pehlivan, Emniyet müdürlerinden Oy ve Ötesi müşahitlerinin sandıklara yaklaştırılmamasını istendiğini yazdı.
‘KANUNSUZ EMRE GİRER’
Gelişmeleri Hukukçu Levent Köker, sandık izleme görevinin kimse tarafından engellenemeyeceğini söyleyerek, “Sandık başına giden Oy ve Ötesi veya başka bir kuruluş ya da bir kuruluşa mensup olmayan herhangi bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı seçim sandığında müşahit olabilir. Mesela biz oy verdiğimiz sandığı izleme işlemini de gerçekleştirebiliriz. Buna kimse engel olamaz. Müşahit olmak için kayıt olmak lazım. Dolayısıyla müşahit olmak için şartları yerine getirmiş birisini polis nasıl engelleyecek? Nereden bilecekler müşahit olan kişi Oy ve Ötesi’nden mi ya da başka bir kuruluştan mı? Bence bunun bir karşılığı olmaz” dedi.
Soylu’nun açıklamalarının ve verildiği iddia edilen görevlendirmelerin yasal olmadığını ifade eden Köker, “Müşahit olmak için Yüksek Seçim Kurulu nezdinde belli şartları yerine getirmek lazım. Polisin zaten orada bir görevi yok. Polisin sandık başında bir mevcudiyeti yok ki nasıl engelleyebilir? Ayrıca yazılı ya da sözlü de olsa emir verilmişse de bu kanunsuz emire girer zaten. Çünkü Bakanlığın böyle bir yasak koyması kanunen mümkün değil” değerlendirmesinde bulundu.
‘ORADAKİ RESMİ GÖREVLİ POLİS DEĞİLDİR’
Anayasa Hukukçusu Şule Özsoy Boyunsuz da ortada anayasaya ve kanuna açıkça aykırı bir durum olduğunu ifade etti. Boyunsuz, Anayasada yer alan gizli oy ve açık sayım döküm ilkesini hatırlatarak, “ Yani oy gizli kullanılır. Açık sayım ve döküm yapılır. Bu oyun nasıl verileceğine ilişkin de 298 sayılı kanunda birçok düzenleme var. Bu çerçevede Oy ve Ötesi, bütün siyasi partilerden aldığı müşahitlik kartlarını kullanıyor. Yani müşahitlik görevini kanuna uygun olarak yerine getiriyor. Ayrıca her vatandaş müşahit olmadan da sayım döküm işlemlerini takip edebilir. Her vatandaş sandık kurullarına, ilçe seçim kuruluna, il seçim kuruluna itiraz edebilir” tespitinde bulundu.
Boyunsuz, Oy ve Ötesi Derneği müşahitlerinin görevlerinin anayasaya ve kanuna uygun olduğunu vurgulayarak, “Burada sadece psikolojik bir baskı oluşturulmaya çalışıldığını görüyoruz. Bu görevi yapan, bu itirazları yapacak olan kişileri yıldırmaya ve korkutmaya yönelik yapılan bir şey. Soylu’nun yaptığı anayasaya aykırıdır. Bu konuşmalar serbest seçim hakkına aykırıdır” dedi.
Polislerin çağrılmadığı sürece sandık başına gelmesinin kanuna açıkça aykırı olduğuna dikkat çeken Boyunsuz, “Oradaki resmi görevli polis değildir. Oradaki sandık kurulu başkanları var, devlet memuru ve Yüksek Seçim Kurulu’nun verdiği yetkiyi kullanıyor. Kurulların kontrolü, verilerin toplanması gibi yetkiler Yüksek Seçim Kurulu’ndadır. İçişleri Bakanlığı’nda ya da Emniyet’te değil. Dolayısıyla burada oluşturulan baskı tamamen hukuka aykırı. Hatırlarsak, seçimden evvel tutanaklar polislere verilecek dendi. Yüksek Seçim Kurulu, buna hayır dedi. Bu durum çok garip, anlamak mümkün değil. Tedirginlik yaratıyor” ifadelerini kullandı.
‘HUKUK BUNA İZİN VERMEZ’
Seçim Güvenliği Platformu Koordinasyon üyesi Nesteren Davutoğlu da sivil toplum kuruluşlarının seçim güvenliği konusundaki örgütlenmesinin gerekli olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Sandıkları korumak her yurttaşın hem hakkı hem görevi. Demokrasinin bize verdiği bir görev bu. Bu yüzden sivil toplum kuruluşlarının bu konudaki örgütlenmesi çok önemli. Başka türlü olması ise hukuka aykırı. İçişleri Bakanı hukuka aykırı bir şey önerir mi derseniz elbette örnekleri var. Ama böyle bir talimatı kimse tanımaz çünkü hukuk buna izin vermez. Hayati bir gün olacak 28 Mayıs. Herkes nasıl bir ülkede yaşamak istediğini belli etmeli, baskılar ve sansürlerden yılmamalı.”
SOYLU NE DEMİŞTİ?
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, daha önce sandıklarda anarşizme yol açıp sandık başkanlarını ve üyelerini tehdit ettiğini söylediği Oy ve Ötesi Derneği’ne YSK’nın müdahale etmesi gerektiğini belirterek, “Sandık ve seçim kurulana bir dernek girip müdahale edemez. Gayri kanunidir. Siyasi partiler vesayeti dışında kimse olamaz orada. Sen buna bir derneği veya başka bir şeyi koyamazsın. Bunları ömrümde ilk defa görüyorum. Buna YSK müdahale etmelidir” diye konuştu.
İDDİA: EMNİYET MÜDÜRLERİNDEN OY VE ÖTESİ MÜŞAHİTLERİNİ SANDIKLARA YAKLAŞTIRILMAMASI İSTENİLDİ
Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan, Emniyet Genel Müdürlüğü ile valilikler aracılığıyla İstanbul, Ankara ve İzmir’de bu pazar günü için özel bir görevlendirme yapıldığını belirterek, “1. sınıf Emniyet müdürü olan polis başmüfettişleri de seçim günü üç büyük kentte belirlenen okullarda hazır bulunacak” dedi.
