Osmaniye ilinin Kadirli ilçesinde Savran çayı boyunca turp ve ıspanak üreticileri hummalı bir çalışma yapıyorlar.
Savrun çayının kenarındaki tarlalarda bu sene verim yüksek, çiftçinin yüzü gülüyor. Bir de kış biraz soğuk geçse diyorlar. Çünkü, üretilen turp ve ıspanak başka bölgelerin üretimi bittiğinde yani kış bastırdığında daha çok bu bölgenin ürünü olan turp satılıyor. Havaların güzel gitmesi ise turp satışlarını düşürmektedir. Turp ilk çıktığında fiyatlar iyi olduğunu ama gittikçe düştüğünü çiftçiler üzülerek belirtiyorlar.
Turp ilk çıktığında kırmızı turpun torbası 70 lira şimdi ise 50-beyaz turpun ilk çıktığında torbası 110 lira şimdi ise 80 liraya düşmüş. Diğer bölgelerde ürün çıkınca fiyat düşüyor. Kışın soğuk olması ise diğer bölgelerde üretim bittiğinden, Kadirli’nin turpu daha yüksek paraya satılıyor.
Kadirli’de üretilen turp Türkiye’de satılan yüzde70-80’nini karşılamaktadır. Turp ve ıspanak açısından üretim merkezi sayılır. Ayrıca çeşit ve tat açısından da diğer bölgelerden farklı olduğunu üreticiler özellikle belirtmektedir.
Turp ve ıspanak üretimine devlet desteği verilmiyor. Üreticiler “bizi devlet yok sayıyor” diyerek, şayet destek verilirse daha bol üretim, daha çok istihdam yaratıldığı gibi ihracatta yapabileceklerini söylüyorlar. Turp ve ısbanak üretim, yıkama, paketleme de yaklaşık 6 bin insan ekmek yemektedir.
Savrun çayı boyunca turp ve ıspanaklar suyun içinde yıkıyorlar, işçiler işlerini türkülerle yürütüyorlar. İşçilerin sorunu ücretler ve sigorta olmaması ve devletin mevsimlik işçilerin çalıştığı dönem için sigorta yapmasını istiyorlar. Turp üreticilerinin sigorta yapma imkanları olmadığını bu anlamda ancak devletin el atması ile çözüleceğini ifade ediyorlar.
Savrun Çayı üzerinde onlarca turp yıkama merkezleri kurulmuş, her kuruluş kendisine bir alan seçerek, konteyner yapmışlar ve turpları bu çayda yıkayıp, paketleyip, kamyonlara yükleyerek ülkenin her yanına gönderiyorlar. Turp kendi alanında özel bir sektör haline gelmiş ve binlerce insan ekmek yemektedir.
Savrun Çayı üzerindeki turp üreticilerinden Erol Görgel, Haşim Domurcuk, Samet Görgel ve çiftçi olan Vatan Partisi Osmaniye il yönetim kurulu üyesi Tekin Amanvermez ile görüştük.
Erol Görgel (Üretici ve tüccar)
Havalar Soğuduğunda İşlerimiz İyi Olacağına İnanıyorum.
Turp üretimi yapıyoruz, bu sezon iyi başladık, daha iyisini bekliyoruz, her sene çok kötü geçiyordu, bizim ana maddemiz soğuktur. Bu sene daha soğuk başlamadı ama ekim alanında bir azlık var, talepler çoğalmaya başladı, inşallah! daha güzel günleri bekliyoruz.
Biz 15 büyük üretim ve pazarlama işini yapan turpçularız, bizim devletten beklentimiz bizi de üretici yerine koyması ve destek vermesidir. Şu anda hiç destek verilmiyor, bu alana devletin hiç destek vermemesi üretimi yok saymasıdır. Bakın ben 2000-2500 dönüm arazi ekiyorum, devlet bir lira destek vermiyor. Devlet bizi hiç görmüyor. Biz tarlayı kiralıyoruz, kiraladığımız tarlanın CKS dediğimiz desteklemeyi mal sahibi alıyor, biz üretim yapan almıyoruz. Biz icarcıyız, biz tarla kirası, mazot, diğer desteklerden yararlanmıyoruz, tarla sahibi bu desteklerden yararlanıyor. Biz üreticilerin talebi: Devlet kanıtlasın ve üretimi yapana versin, üretici bunu istemektedir. Devlet bizi desteklesin önümüz açılır, hatta ihracata yöneliriz, daha fazla istihdam alanı yaratırız. Yani bu sektörde 5 bin ile 7 bin insan çalışıyor ve aileleri ile birlikte siz hesaplayın.
Haşim Domurcuk ( Üretici ve Çiftçi)
Valimizden Destek Bekliyoruz.
Diyarbakır’dan turp ve ıspanak almaya gelmiştim. 2001 Yılında geldim, o zamandan bu yana hem satışını, hem de üretimini yapıyorum. Bu turp ve ısbanak işi Kadirli ilçemizin büyük gelir kapısıdır. Bizim firmanın 110 çalışan insanı vardır. İşlerden memnun olduğumuzu söyleyemeyiz, çünkü, gübre, mazot, ilaç ve nakliye derken bizim gelirimizi süpürüp götürüyor. İşçi, ambalaj malzemesi derken bizim şartlarımızı zorlamaktadır. Bizim devletten beklentimiz yeşillik alanında üretim yapan çiftçiyi görmesini ve destek çıkmasını istiyoruz. Devlet desteklerse bu ürünleri daha çok çeşitlendirebiliriz. Örmek, lahana, pırasa, marul, kara lahana gibi çeşitleri sayabiliriz. Devlet bize imkan yaratırsa dışarıya yani ihracata yönelebiliriz. Pandemi öncesi Osmaniye valisi, milletvekilleri bizi ziyaret eder, ilgilenirlerdi, şimdilerde bizi unuttular, yoksa devlet kendi derdine mi düştü? Diye aklımıza geliyor.
Samet Görgel (Üretici)
Yurt Dışına açılmak İstiyoruz.
Biz turp üreticileri olarak, devletin turp üretimine ilişkin politikalarının yetersiz ve olmadığını düşünüyoruz. Biz genç üreticileriz, bu alanda başarılı olmak istiyoruz. Devletin desteği ülke ve bunun yanında yurtdışına da açılmak istiyoruz. Genç bireyim ve zaten bir yere gelmişiz, neden biz de yurtdışına açılmayalım ki? Yurtdışına ihracat yaptığımızda alan genişler ve istihdam alanları açılır, gerçekten devletten biz turp üreticileri bir Türk lirası para almıyoruz. Örnek: Devlet mazot, tohum, ilaç gibi desteklerle bizi rahatlatabilir. Ben destek görürsem 4 araba yerine 10 araba mal yaparım,Rusya,Ukranya, İran ve Avrupa ülkelerine mal gönderebiliriz. Yeter ki önümüzü açsın.
Tekin Amanvermez (Çiftçi ve Vatan Partisi Osmaniye İl Yöneticisi)
Vatan Partisi Olarak Üreticiye Her Türlü Desteği Veriyor ve Vermeye Devam Edeceğiz.
Biz Vatan Partisi olarak çiftçilerimizin düşüncelerini aldık, zaten ben çiftçiyim bu sorunları biliyorum. Devlet üreticilerimize destek çıkarsa, turp ve ıspanakta önümüz açılır. Osmaniye Turp ve Isbanak alanında istihdam yaratıyor, bu alandan en az 6 bin insan ekmek yiyor. Devlet desteği ve planlama yapılırsa, üretim artar, istihdam artar, yurtdışına gönderilir, biz Vatan Partisi olarak üreticiye her türlü desteğin verilmesi için çalışmalarımızı yapıyoruz.
