Jeoloji mühendisleri odası adına jeolog Rasim Can, HAMOK’un “Deprem konulu panelinde yaptığı konuşmada 6 Şubat depremi ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Rasim Can konuşmasının son bölümünde DEPREM eğitiminin okullarda zorunlu ders olarak verilmesi gerektiğini savundu.
İşte Rasim Can’ın deprem konulu sunumu “ Türkiye deprem haritasına baktığımızda 25 il, 110 ilçe ve 500’e yakın yerleşim birimi fay hattı üzerinde yaşadığımızı bize gösteriyor. Dünya da en büyük 2 tane deprem kuşağı var. Biz ülke olarak ikinci kuşak yani Alpin kuşağında yer alıyoruz ve bunun yanında Türkiye diri fay hattı haritasında Hatay’da 3 tane diri fay hattı mevcut. Birincisi Doğu Anadolu fay hattı (DAF) Erzincan’dan Hatay’a kadar uzanıyor. 6 Şubat depremi bu fay hattı üzerinde gerçekleşti. İkinci fay hattı Ölüdeniz fay hattı, Kızıldeniz’den Hatay’a uzanıyor. Üçüncü fay hattı ise Antakya, Samandağ ve Kıbrıs’a kadar uzanıyor ve 20 Şubat depremi bu fay hattı üzerinde gerçekleşti. Ülke topraklarının %92’si, nüfusun %95’i, barajların %93’ü ve Sanayimizin %98’i deprem tehlikesi altındadır. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş Pazarcık yerel saat ile 04.17’de büyüklüğü 7.7 odak derinliği 8.6 km olan depremin ardından yaklaşık 9 saat sonra Elbistan Kahramanmaraş yerel saat 13.24 te aletsel büyüklüğü 7.6 ve odak derinliği 7 km olarak kaydedilen yıkıcı bir deprem olmuştur. Bu depremler 11 ilde etkili olmuş ve yıkımın yaklaşık %45’i maalesef Hatay’da gerçekleşmiş. 6 Şubat ve sonrası depremler dikkate alındığında çok fazla fay sekmesinin kırıldığı ve 480 km uzunluğunda yüzey kırığı oluştuğu anlaşılmaktadır.
Bu iki depremin devamında DAF’ın güney ucunda merkez üstü Samandağ-Defne- Yayladağ ilçeleri sınırları arasında olan 20 Şubat tarihinde yerel saat 20.04’te aletsel büyüklüğü 6.4 olan ve 16 km derinlikte bir deprem meydana geldi. 20 Şubat depreminden sonra 7000 aşan artçı depremin yaşanmasıyla birlikte hasar alan yapılar da yıkılmıştır.
Bu depremler ilimizi etkileyen ilk deprem değil. Tarihsel depremlere baktığımız zaman depremin şiddetinin oldukça büyük olduğu görülmektedir. Tarihsel depremlere baktığımızda Hatay’da 10 tane büyük deprem olmuş ve bunların şiddeti 9- 10 civarındadır.
6 şubat depremleri bize şunu gösterdi. Deprem 3 aşamada değerlendirilir. Deprem öncesi, deprem anı ve deprem sonrası. Deprem öncesinde zamanın hiç gelmeyeceğini sanıyoruz ama ama maalesef öyle olmadı. Deprem anında ise eksiklik çoktu deprem anında okuyan – okumayan herkes ne yapacağını, nasıl davranması gerektiğini bilemedi. Bunu bize öğretmemişler ve vatandaşların büyük çoğunluğu bunu bilmiyordu ve sonuç tam bir Kaos oldu. Toplumsal bilinçsizliğin olması her şeyi beraberinde getirmiştir. Deprem sonrasında şu an depremin gelecek kuşaklara aynı zararı vermemesi için gerekli önlemleri almak zorundayız. Bizim çektiğimiz sorunları gelecek kuşaklar çekmesin.
40 yıllık jeoloji mühendisi olarak yeni öğrendiğim bir şeyi sizlere de aktarmak istiyorum. Jeoloji dersi cumhuriyetin ilk kurulduğu yıllardan 1972 yılına kadar zorunlu ders olarak okutulmuş. O yıllarda Depremselliğe önem verdiğimizin göstergesi bu. Bu eğitim ilkokuldan başlamalı ve ülkede yaşayan herkes bu eğitime tabi tutulmalı” –
