Gümrük Müşavirliği Mesleği 110 yaşında! Meslek mensupları 1909 yılından buyana, dolaylı temsilci sıfatı ile iş sahiplerinin her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırıyorlar. Aslında gümrük müşavirleri, bir asırdan fazla süredir dış ticaret erbabına gümrükleme hizmeti veriyor.
Ancak Gümrük Müşavirliği Mesleği yaşlandıkça itibarı yok oluyor! Gümrük Müşavirinin işçi statüsüne, gümrük müşavir yardımcılarının ise etkisiz hale getirildiği bu süreçte, Gümrük Müşavirliği Mesleği tüm kazanımlarını birer birer kaybediyor.
Ortağı olmadığı kârın sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalan ve bu mesleğin üretim gücünün, bilginin sahipleri olan Gümrük Müşavirleri, geleceğinden umutsuz, yarına kaygıyla bakıyor. Meslek mensupları ağır hukuki, idari ve mali sorumluluk altında eziliyor.
GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN STATÜSÜ
Kanunlara göre, Gümrük Müşavirliği Mesleği’ni mutat meslek halinde ifa eden Gümrük Müşavirleri ‘serbest meslek erbabı’ sayılıyor. Ancak, Serbest meslek faaliyetlerinin yanında uluslararası taşımacılık, antrepoculuk, sigortacılık, tefecilik, ithalat ve ihracat gibi, meslekten başka iş veya görev ile devamlı olarak uğraşanların bu vasfı değişmiyor. Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kuranlar veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar da bu işleri dolayısıyla ‘serbest meslek erbabı’ sayılıyor.
Dolayısıyla da Gümrük Müşavirliği Mesleği’nden başka icra edeceği bir mesleği olmayan ve alın teri ile ekmeğini kazanan Gümrük Müşavirleri, kamu kurumu niteliğinde ‘meslek odası’ çatısı altında örgütlenmeden, hep birlikte olsalar da güç kazanamıyor. Ülkesinin tüm değerlerini bilen ve seven, ama aynı anda evrensel değerlerle de bağ kurabilen Gümrük Müşavirleri artık ‘değişim’ istiyor. Çünkü bağımsız çalışan ve emeği ile geçinen Gümrük Müşavirlerinin yaşadığı sıkıntılar İstanbul, Ankara, İzmir, Mersin ve Bursa’da faaliyet gösteren Gümrük Müşavirleri Derneklerinin yönetimlerini ırgalamıyor. Dernek yönetimleri, meslek mensuplarının hak ve menfaatlerini koruyamıyor. Bu yüzden de, mesleğin kronikleşmiş sorunlarına çare bulunamıyor. Gümrüklü sahada, ofiste stresle, baskıyla, uzun mesai saatleri altında ve zor şartlarda çalışan Gümrük Müşavirlerinin, mesleğin geleceği ile ilgili kaygısı var.
Aslında vatanına, gümrük mevzuatına ve bayrağına bağlı Gümrük Müşavirleri ‘değişim’ istiyor ve ‘meslek odası’ için mücadele ediyor. İşine gücüne giden ve gücünü bilgiden ve emekten alan gümrük müşaviri ve yardımcıları ‘Değişim Hareketi’ni İstanbul’dan başlattılar bile.
Meslekte değişim hareketi, gümrükleme sektöründe dalga dalga yayılıyor. Çünkü Gümrük Müşavirleri; müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile “Gümrük Müşavirleri Odası” çatısı altında örgütlenerek, mesleki faaliyetini sürdürmek istiyor.
Kısacası, Gümrük Müşavirliği Mesleği’nin artık yeni bir anlayışa ihtiyacı var; Gümrük İdaresine bağımlı köle olarak çalışmak istemiyor; bağımsızlık ve onur mücadelesi veriyor, kurulacak ‘oda’ çatısı altında görevini yürütmek istiyor.
Peki, Gümrük Müşavirleri Meslek Odası kurulursa ne olur? Öncelikle, meslek mensupları dernek çatısı altında ve dağınık bir şekilde faaliyet göstermekten kurtulur. Meslek mensuplarının yetkileri ve sorumlulukları belli olur. Meslek mensuplarının mesleki sırları netleşir. Reklâm ve ticaret yasağı ile mesleki faaliyetlerde tabi olunacak esaslar belirlenir. Meslek mensuplarına yasal güvenceler sağlanır. Mesleki normlar belirlenir; mesleğe girişe ilişkin kurallar ve sınavları sistematik hale gelir. Meslek suçları ve meslek mensuplarının disiplin cezaları netleşir.
Ayrıca, meslek mensuplarının uluslararası kuruluşlarda temsili sağlanır. Mesleki faaliyetlerde haksız rekabet önlenir. Meslek mensupları kendilerini yönetme ve geleceklerini belirleme yetkisine sahip hale gelir.
Böylelikle Gümrük Müşavirliği Mesleği’nin kamuoyu nezdindeki imajı değişir, itibarı artar. Bunun sonucu olarak da Gümrük müşavirleri, Türkiye’nin dış ticaretine daha kaliteli yön verebilir.
DEĞİŞİM HAREKETİ
Hatırlatmakta fayda var: 16 Mart 2019 Cumartesi günü İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği’nin (İGMD) seçimli Olağan Genel Kurul Toplantısı var! Bu güne kadar, üst düzey gümrük bürokratlarının, TOBB Başkanının, Lojistik firmaları yöneticilerinin, ekonomik ve siyasi gücü olanların önünde eğilen ve seçim vaatlerini yerine getirmeyen dernek yöneticileri, hiçbir Cumhuriyet savcısının önünde eğilmek zorunda kalmadılar. Bu da itaatkârların ve statükocuların temsil ettiği sınıfı bize hatırlatıyor. Gümrük tarihi, bir sınıf kavgası tarihidir. Kavgadan uzak kalmışsan, sevdadan da uzaksın demektir. Gümrük Müşavirlerinin sevdası ise, ‘Meslek Odası’dır! Dolayısıyla da itaatkârların ve statükocuların artık gücünü emekten ve üretimden alan bağımsız Gümrük Müşavirlerine verebileceği hiçbir şey yok!
İtaat, zayıf ve korkak insanların kültürüdür; yalakalıkla, ayak oyunlarıyla, alavere dalavereyle son 19 yılımızı boşa harcadılar. Oysaki Gümrük Müşavirliği Mesleği’nin yeni bir anlayışa ihtiyacı var; meslektaşlarını oyalayan, aldatan ve ayrıştıran anlayışa değil. Ekonomik ve siyasi güce itaat, zayıfların işidir. Gümrük Müşavirleri ise; güçlü, donanımlı ve onurlu insanlardır.
Yeter artık! Gümrük Müşavirleri bulduğu ile yetinmek zorunda değil; meslekte değişim istiyor, oda istiyor, geleceğini yakalamak istiyor! Aslında ‘İdealist Grup’ ile ‘Değişim Hareketi’ arasındaki mesleki çatışmanın ve fikirsel kutuplaşmanın bertaraf edileceği yer, İGMD Olağan Genel Kurulu’dur.
Lafı uzatmaya hiç gerek yok! İGMD, siyasi iktidarın ve gümrük bürokratlarının uydusu ve borazanı haline gelmiştir. Oysaki meslek mensupları vatanına, gümrük mevzuatına ve bayrağına bağlı cesur insanlardır. Gümrük Müşavirleri, İGMD çatısı altında faaliyet göstermeye devam ettikleri sürece, hep birlikte olsalar da daha güçlü olamazlar. Çünkü güç ve menfaat karşısında eğilenlerden ‘idealist’ yetişmez! Oysaki ideal uğruna yaşamak, ölmekten daha zordur. Gümrük Müşavirleri için ideal, yıllardır elde edemedikleri meslek odasıdır!
Değişim ise ‘yenilenme’ demektir. Her şey bir günde değişebilir ve değişmelidir de. 16 Mart’taki seçimli Genel Kurulda İGMD yönetimi, her biri kendi egemenlik alanını kurmuş statükoculara yeniden teslim edilirse, meslek mensupları idealine asla kavuşamaz. Genel Kurul, meslekte yeni bir anlayışa ve değişime katkı yapabilir. Değişim Hareketi’nin yolu, hepimizin yolu olsun!
