12 Mayıs 2017’de, Dışişleri Bakanlığı bağlısı ORSAM’ın ev sahipliğinde ve Irak’tan Al-Nahrain Üniversitesi Nahrain Center’in de katılımıyla “Güvenlik ve Radikalleşme Çalıştayı” etkinliği vardı. 2 kurum dışında “Irak Uzmanı” devlet görevlisi ve akademisyenler de davetliydi. Açılış konuşmasını Dışişleri Bakanlığı Güney Asya Genel Müdürü Büyükelçi Fazlı Çorman, Irak Ankara Büyükelçisi Hişam El-Alawi, ORSAM Başkanı Şaban Kardaş ve Nahrain Center eski Başkanı Hamza Şerif yaptılar.
Açış Konuşmalarında Türk ve Irak Tarafı, karşı tarafa hassasiyetlerini belirttiler. Büyükelçi Çorman konuşmasında Irak’ta terör örgütlerinin önlenebilmesi için istikrarlı bir yönetime ihtiyaç bulunduğunu ifadeyle şu hususlara vurgu yaptı:
– Irak, yakında IŞİD tehdidinden kurtulacağa benzemektedir. Bu hem Irak, hem de bölge için önemli bir gelişme olacaktır.
– Kerkük’ün statüsü Türkiye için önemlidir. Bayrak asmayla başlayan yanlışlıklar devam etmektedir. Kerkük’te istikrarın bozulması IŞİD’i azdıracağından Irak’ın istikrarına tehdittir.
– PKK terör örgütü Irak-Türkiye ilişkilerini zedelemektedir. Sincar’dakalıcı olma gayreti içerisindeki PKK’ya Irak hükümeti de, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKYB) de karşı olduğunu söylüyor ama önlemiyorlar. Irak hükümetinin “IŞİD’i def ettikten sonra PKK’yla mücadeleye başlayacağız!” şeklindeki taahhütlerikabul edilemez. Zira IŞİD sonrası boşluğun önemli bir kısmı PKK tarafından doldurulabilir. Aynı anda IŞİD ve PKK ile mücadele edilmelidir.
– Başikabir Irak kampıdır. TSK, Iraklı makamların daveti üzerine IŞİD’le mücadele edecek Iraklıları eğitmek için Başika’ya gönderildi. Eğitilenler de IŞİD’le mücadele ettiler.
– Türkiye bir başka ülke hakkında (muhtemelen İran) konuştuğunda, Iraklı yetkililerin cevap vermesi anlaşılır gibi olmadığı gibi, Türkiye’nin de hoşuna gitmemektedir.
Etkinliğe yaklaşık 30 dk’lık gecikmeyle katılan Irak Ankara Büyükelçisi Alawi’nin altını çizdiği hususlar şöyledir:
– İki ülke arasındaki sorunları giderip, ikili ilişkileri bir an önce geliştirmeyi istiyorum. Aradaki endişelerin giderilmesi için bakanlık görevlilerinin, STK’ların, üniversite ve düşünce kuruluşlarının katkılarını bekliyoruz. Olaylara medyanın yansıttığıyla değil, gerçekçi bakış açısıyla bakılmalıdır.
– İki ülke arasındaki su işlerini düzeltmek maksadıyla önceki haftalarda Irak Su İşleri Bakanı Hasan Celal’in ziyareti vardı. 2014 yılı sonunda su konusunda imzalanan mutabakat zaptının yürürlüğe konması önemlidir.
– Ülkelerimiz arasındaki ticaret hacminde büyük düşüş var. Geçen yıl, 13 milyar dolarlık önceki döneme göre oldukça düşük bir seviye olan 7.5 milyara geriledi. Bunu yükseltmeliyiz.
– Gümrük kapılarında gümrük düzenlemeleri yapmamız gereklidir.
– Biz HaşdiŞabi’ye güveniyoruz. Musul yakında IŞİD’ten kurtulacak.
– Irak anayasasına göre hiçbir yabancı örgütün Irak topraklarını üs olarak kullanması söz konusu değildir. Ama Türkiye’de hükümet, PKK ile anlaşması sonucu bu terör örgütünün silahlı olarak Türkiye’yi terk ederek Irak kuzeyine gitmesini istedi. Irak hükümeti silahlı bir terör örgütünün kendi topraklarına gönderilmesi konusundaki uzlaşmayı doğru bulmadı.
– Musul IŞİD’ten kurtarıldıktan sonra Sincar’daki PKK’ya karşı da hareket yapılacaktır. Bu husus IKBY ile de konuştuk.
– Aşırı radikalleşmeye karşı birlikte mücadele esastır.
– Iraklı Şerif de “PKK’ya terörist dediniz, 2014’te peşmergeyiKobani’ye gönderdiniz!” dedi.
Son Söz: Etkinlikte ilk sözü alarak belirtmiş olduğum gibi, Irak ve Türkiye’nin pek çok ortak sorunu var. Ama diyalog kopukluğu sebebiyle ortak sorunlar bile çatışma alanı haline gelmiş. Irak Başbakanı Ankara’yı iadeyi ziyaret ederse, pek çok sorun aydınlanıp çözüme ulaştırılabilir. Acaba Irak topraklarında bir devlet kurulursa taraflar ne yapacak? (Cevabı gelecek…)
Türkiye-Irak İlişkilerinde Yanlış Anlamalar ve Yanlışlar
